Działalność nierejestrowana nie posiada również wpisu w CEIDG, co umożliwia Ci zachowanie statusu osoby bezrobotnej. Inaczej jednak może być w przypadku zasiłku dla bezrobotnych. Jeśli pobierasz taki zasiłek, najlepiej skonsultuj się ze swoim Urzędem Pracy i dopytaj, czy możesz prowadzić taką działalność, aby nie narazić W przeciwnym razie możesz narazić się na konsekwencje karno-skarbowe. Zgodnie z prawem działalnością gospodarczą jest: zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa. Również poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Poznaj działalność nierejestrowaną, czyli legalną opcję, by bez zakładania firmy osiągać przychody nawet do 1745 zł miesięcznie. Ten e-book przeprowadzi Cię za rękę przez wszystkie formalności i problematyczne kwestie, które możesz napotkać, rozpoczynając przygodę z działalnością nierejestrowaną. Działalność nieewidencjonowana (nierejestrowana) prowadzona jest wtedy, gdy nasz miesięczny dochód nie przekracza 50% minimalnej kwoty brutto. Warunkiem do jej prowadzenia jest również przeszłość – nie możemy mieć działalności nieewidencjonowanej, jeśli w ciągu ostatnich pięciu lat mieliśmy zarejestrowaną firmę. Działalność nierejestrowana a kasa fiskalna Prawdopodobnie nie będziesz potrzebować kasy fiskalnej, ponieważ nie przekroczysz limitu obrotów, do którego nie musisz jej mieć… Jednakże (!) są branże, które bez względu na obrót muszą mieć kasę fiskalną, np. branża beauty – kosmetyczki, fryzjerzy. Koszty podatkowe przy działalności nierejestrowanej. Amortyzacja w działalności nierejestrowanej. Wielkość tekstu: A. A. Prowadzenie działalności nierejestrowanej powoduje konieczność odprowadzenia podatku dochodowego od dochodu, czyli od różnicy pomiędzy przychodem a kosztem. W związku z tym warto zastanowić się, czy możliwa Kasa fiskalna – obowiązek ewidencjonowania. Regulacja z art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – dalej: ustawa o VAT – określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w niej odbiorców, tj. osób fizycznych W brzmieniu znowelizowanego art. 111 ust. 3a oraz 3ac ustawy o VAT kasa fiskalna online może być użytkowana na podstawie umowy dzierżawy, leasingu lub najmu czy też na podstawie umów o tożsamym charakterze, zgodnie z wymogami dotyczącymi tego rodzaju kas. Nie ma więc obowiązku jej zakupu przez właściciela. NIP na paragonie Zwolnienie z kasy fiskalnej w 2021 – płatność przelewem. Prowadzenie sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych wymaga posiadania kasy fiskalnej. Zwolnienie z tego obowiązku dotyczy m.in. podatników, których obrót z tej sprzedaży w poprzednim roku nie przekroczył 20.000 Przeanalizujmy zatem interpretację indywidualną z dnia 13 października 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.519.2023.2.MSU. Z jej treści interpretacji wynika, że nie każda działalność nierejestrowana jest automatycznie zwolniona z obowiązku płacenia VAT. Istotne są bowiem konkretne okoliczności prowadzenia takiej działalności. 7cW5. Co grozi za brak kasy fiskalnej świadcząc usługi kosmetyczne, kosmetologiczne lub fryzjerskie w działalności nierejestrowanej?Zgodnie z przepisami prawa osoby świadczące usługi kosmetyczne i fryzjerskie powinny obligatoryjnie posiadać kasę fiskalną. Nawet osoby, które chcą świadczyć usługi na podstawie działalności nieewidencjonowanej (nierejestrowanej). Fakt ten potwierdza interpretacja podatkowa Nr interpretacji: Działalność gospodarcza to sformalizowana i legalna forma prowadzenia biznesu. Swobodę jej prowadzenia gwarantuje kluczowy zapis w ustawie. Ale co w sytuacji, gdy prowadzisz bloga, przygotowujesz projekty graficzne, produkujesz własne wino lub wyroby hand made albo okazjonalnie sprzedajesz coś przez internet i nie chcesz z różnych przyczyn zakładać działalności? Chcesz postawić swoje pierwsze kroki w biznesie legalnie ale w lżejszej formie, chcesz sprawdzić swoje siły i powodzenie swojego pomysłu na biznesu. Czy potrzebujesz od razu zakładać działalność gospodarczą? Sprawdź. Być może skorzystasz z przepisów o działalności nierejestrowej. Kiedy możesz prowadzić działalność nierejestrową Działalność gospodarcza to działalność zorganizowana, mająca charakter zarobkowy, prowadzona w sposób ciągły i we własnym imieniu. Działalność nierejestrowa, nawet jeśli spełnia te cztery warunki, to wyjątkowo, ze względu na niski poziom przychodów, nie jest uznawana za działalność gospodarczą. Dlatego, żeby ją prowadzić, nie trzeba mieć wpisu w rejestrze CEIDG, czyli w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Działalność nierejestrowa (nierejestrowana lub nieewidencjonowana) to drobna działalność zarobkowa osób fizycznych. Taka działalność nie wymaga rejestracji firmy. Możesz prowadzić działalność nierejestrową: jeżeli przychody z twojej działalności w żadnym miesiącu 2021 roku nie przekroczą kwoty 1400 zł, a w 2022 roku – kwoty 1505 zł (50% kwoty minimalnego wynagrodzenia), w okresie ostatnich 60 miesięcy (5 lat) nie wykonywałeś lub nie wykonywałaś działalności gospodarczej. Możesz prowadzić działalność nierejestrową, nawet jeśli masz zarejestrowaną firmę, ale jej działalność w ostatnich 60 miesiącach była zawieszona. Co do zasady, zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej liczone jest jak jej niewykonywanie. Przepisy przewidują jeden wyjątek od wymogu niewykonywania działalności gospodarczej w ostatnich 60 miesiącach. Osoba fizyczna może wykonywać działalność nierejestrową, nawet jeżeli pomiędzy 30 kwietnia 2013 roku a 29 kwietnia 2018 roku wykonywała działalność gospodarczą, pod warunkiem że: • pomiędzy 30 kwietnia 2017 roku a 29 kwietnia 2018 roku nie była wpisana do CEIDG • jej wpis do CEIDG został wykreślony przed 30 kwietnia 2017 roku. W praktyce oznacza to, że jeżeli działalność gospodarcza była wykonywana poza granicami Polski, to nie ma to wpływu na prawo do wykonywania działalności nierejestrowej w Polsce. Przykład Pani Janina zarejestrowała firmę w CEIDG i rozpoczęła działalność gospodarczą w maju 2013 roku. W lutym 2017 roku złożyła wniosek o jej wykreślenie z CEIDG i wyjechała do Niemiec. Tam, w lipcu 2017 roku, zarejestrowała firmę. W maju 2018 roku Pani Janina wróciła do Polski i postanowiła prowadzić działalność nierejestrową. Mogła to zrobić, ponieważ wykonywała działalność gospodarczą w ostatnich 60 miesiącach za granicą oraz: jej wpis do CEIDG został wykreślony przed 30 kwietnia 2017 roku pomiędzy 30 kwietnia 2017 roku a 29 kwietnia 2018 roku nie była wpisana do CEIDG. Pamiętaj! Musisz zarejestrować firmę, nawet jeśli planujesz niewielkie przychody, ale działalność którą chcesz prowadzić: wymaga zezwolenia, koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej została zdefiniowana w przepisach jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców. W takich przypadkach działalność nie może być wykonywana jako działalność nierejestrowa. Przykłady działalności gospodarczych, do prowadzenia których potrzebne jest zezwolenie, koncesja albo wpis do rejestru działalności regulowanej to: ochrona osób lub mienia sprzedaż alkoholu organizacja imprez turystycznych usługi detektywistyczne zbieranie odpadów. Przykłady działalności, które zostały zdefiniowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców, to: pośrednictwo ubezpieczeniowe, w tym wykonywanie czynności agencyjnych (zgodnie z ustawą o dystrybucji ubezpieczeń) usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych (zgodnie z ustawą o rachunkowości). Kto może prowadzić działalność nierejestrową Działalność nierejestrową może prowadzić włącznie osoba fizyczna. Przepisy regulujące prowadzenie działalności gospodarczej i działalności nierejestrowej nie wskazują szczególnych cech takiej osoby. Pewne ograniczenia w tym zakresie mogą jednak wynikać ze specyficznego – wynikającego z konkretnych przepisów – statusu osoby, która chce wykonywać działalność nierejestrową. Osoby niepełnoletnie Osoby niepełnoletnie mogą wykonywać działalność nierejestrową, ponieważ taka działalność – co do zasady – nie jest uzależniona od posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych. Wykonując taką działalność niepełnoletni musi jednak pamiętać o ograniczeniach wynikających z jego wieku – osoby od 13 do 18 roku życia mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Oznacza to, że nie mogą we własnym imieniu dokonywać czynności prawnych, które powodują powstanie, zmianę lub ustanie stosunku prawnego. Przede wszystkim nie mogą samodzielnie zawierać umów ze swoimi kontrahentami na dostawę towarów czy sprzedaż produktów. Do zaciągania zobowiązań i rozporządzania swoim prawem, potrzebna im będzie zgoda ustawowego przedstawiciela, najczęściej rodzica lub kuratora. Osoba niepełnoletnia może dysponować dochodami uzyskanymi z tytułu działalności nierejestrowej bez zgody przedstawiciela ustawowego, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów postanowi inaczej. Ważne! Rodzice dziecka sprawują zarząd nad jego majątkiem, ale muszą uzyskać zgodę dziecka oraz sądu opiekuńczego na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Taką czynnością jest na przykład kupno nieruchomości. Działalność nierejestrowa osób niepełnoletnich może podlegać ograniczeniom lub być wyłączona, jeżeli przepisy określą, że osoba prowadzącą konkretną działalność musi być pełnoletnia. Takie ograniczenie lub wyłączenie musi być uregulowane w ustawie dotyczącej tej działalności. Bezrobotni Osoba prowadząca działalność nierejestrową nie wykonuje działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców, ale uzyskuje przychody. Tymczasem jednym z warunków posiadania statusu bezrobotnego jest niewykonywanie innej pracy zarobkowej. Inna praca zarobkowa to "wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub umowy o pomocy przy zbiorach w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników albo wykonywanie pracy w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych". Zatem osoba bezrobotna, żeby zachować swój status, nie może prowadzić działalności nierejestrowej w oparciu o umowy cywilnoprawne, w tym umowy agencyjne, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub umowy o pomocy przy zbiorach. Zawarcie umowy tego typu spowoduje, że osoba bezrobotna będzie wykonywać inną prace zarobkową i utraci swój status. W praktyce, jeśli działalność osoby bezrobotnej opiera się wyłącznie o umowy sprzedaży, to ta osoba może prowadzić działalność nierejestrową. W pozostałych przypadkach – już nie. Urzędnicy Ustawa o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne nie posiada własnej definicji działalności gospodarczej i nie odwołuje się w tym zakresie także do innych aktów prawnych. Dlatego w tym przypadku stosuje się ustawę – Prawo przedsiębiorców. Działalność nierejestrowa nie jest uznawana za działalność gospodarczą ze względu na określony poziom przychodów. Dlatego też nie odnoszą się do niej przepisy ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne. W związku z tym urzędnik może wykonywać działalność nierejestrową. Natomiast odrębną kwestią są zapisy regulaminów wewnętrznych bądź zarządzeń danego urzędu centralnego, w sprawie zasad uzyskiwania zgody dyrektora generalnego urzędu na podjęcie dodatkowych aktywności zarobkowych, które mogą ograniczać możliwość prowadzenia działalności nierejestrowej przez urzędnika. Rolnicy Co do zasady osoby fizyczne będące rolnikami mogą prowadzić działalność nierejestrową. Podlegają jednak dodatkowym ograniczeniom: rolnicy wykonujący rodzaje działalności, do których nie stosuje się ustawy Prawo przedsiębiorców, nie mogą ich wykonywać w ramach działalności nierejestrowej. Przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców nie stosuje się do: ­ działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego; ­ wynajmowania przez rolników pokoi sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego­ działalności rolników w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych działalności prowadzonej przez koła gospodyń wiejskich. Podsumowując rolnik może prowadzić działalność, która nie wchodząc w zakres działalności rolniczej, będzie działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców. W takim przypadku i jeżeli spełni warunki określone dla działalności nierejestrowej, działalność wykonywana przez rolnika ryczałtowego czy też rolnika vatowca, może być kwalifikowana jako działalność nierejestrowa. Jakie są korzyści z działalności nierejestrowej nie musisz zgłaszać działalności w ewidencji przedsiębiorców (CEIDG), urzędzie skarbowym i GUS (nie będziesz potrzebować numerów identyfikacyjnych NIP i REGON) nie płacisz składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne ani ubezpieczenia zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej jeśli wykonujesz umowę o świadczenie usług lub umowę zlecenie, podlegasz ubezpieczeniom jako zleceniobiorca – podmiot zawierający z tobą umowę pełni wtedy obowiązki płatnika składek ZUS i powinien odprowadzić składki nie musisz płacić comiesięcznych (albo kwartalnych) zaliczek na podatek nie musisz płacić podatku VAT – obejmuje cię zwolnienie podmiotowe, bo przychody z działalności nierejestrowej nie przekroczą 200 tysięcy zł w skali roku nie musisz prowadzić skomplikowanej księgowości tylko uproszczoną ewidencję sprzedaży. Jakie są obowiązki w działalności nierejestrowej Od momentu podjęcia działalności nierejestrowej masz obowiązek: prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży rozliczać przychody z działalności nierejestrowej (po odliczeniu kosztów) w zeznaniu rocznym PIT-36, według skali podatkowej przestrzegać praw konsumentów wystawiać faktury lub rachunki na żądanie kupującego. Jeśli prowadzisz działalność nierejestrową, jesteś „przedsiębiorcą” w świetle prawa cywilnego. Oznacza to, że w relacjach z konsumentami jesteś traktowany jako przedsiębiorca i masz z tego tytułu obowiązki związane z reklamacją, zwrotem, czy naprawą. Dotyczy to również prawa konsumenta do odstąpienia w terminie 14 dni od umowy zawartej na odległość. Jak obliczyć, czy przychód nie przekracza limitu O tym, czy możesz prowadzić działalność nierejestrową, decyduje kwota miesięcznego przychodu – w żadnym miesiącu nie możesz przekroczyć 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Żeby sprawdzić, czy kwota miesięcznego przychodu mieści się w tym limicie, musisz wziąć pod uwagę otrzymane oraz należne kwoty ze sprzedaży towarów bądź usług. Do przychodu nie zaliczasz wartości towarów, które zostały ci zwrócone oraz udzielonych bonifikat i skont (czyli obniżek za uregulowanie płatności przed terminem). Do ustalania przychodu będzie ci służyć ewidencja sprzedaży. Kwoty otrzymane to te, które dostajesz w momencie sprzedaży lub przed sprzedażą (tak zwane zaliczki). Kwoty należne to te, których w momencie sprzedaży jeszcze nie otrzymałeś - sprzedałeś towar bądź wykonałeś usługę i wystawiłeś dokument sprzedaży (rachunek, fakturę), ale klient ci jeszcze nie zapłacił. Pamiętaj! Jeśli przekroczysz miesięczny limit przychodu, twoja działalność zostanie uznana za działalność gospodarczą. Od momentu przekroczenia limitu, masz 7 dni na zarejestrowanie działalności gospodarczej w CEIDG. Pamiętaj, że jako początkującemu przedsiębiorcy może ci przysługiwać prawo do zwolnienia ze składek na ubezpieczenia społeczne. Działalność nierejestrowa, a umowy zlecenia Jeśli prowadzisz działalność nierejestrową i jednocześnie świadczysz usługi – wykonujesz umowę o świadczenie usług albo umowę zlecenia – to podlegasz ubezpieczeniom jako zleceniobiorca. Podmiot zawierający z tobą taką umowę (zleceniodawca) pełni wtedy obowiązki płatnika składek i ma obowiązek w ciągu 7 dni dokonać zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać składki ZUS. Od tej zasady istnieją wyjątki. Na przykład jeśli jesteś studentem, który nie ukończył 26 lat i wykonujesz zlecenie, to nie podlegasz obowiązkowym ubezpieczeniom i zleceniodawca nie musi odprowadzać składek ZUS. Pamiętaj! Jeśli nie świadczysz usług, a sprzedajesz własnoręcznie wykonane produkty, na przykład figurki lub ozdoby, to w związku z taką działalnością nie masz obowiązku opłacania składek społecznych ani zdrowotnych (nie świadczysz pracy i nie podlegasz ubezpieczeniom z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej). Rachunki i faktury w działalności nierejestrowej Na żądanie kupującego masz obowiązek wystawić klientowi rachunek. Rachunek powinien zawierać co najmniej: numer kolejny datę wystawienia dane sprzedawcy i nabywcy nazwę usługi kwotę do zapłaty. Prowadząc działalność nierejestrową, jesteś zwolniony z obowiązku wystawiania faktur. Musisz jednak wystawić fakturę, jeżeli twój klient tego zażąda. Takie żądanie klient może zgłosić w ciągu 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym dostarczyłeś mu towar lub usługę bądź otrzymałeś całość lub część zapłaty. Twoja faktura musi zawierać co najmniej: datę wystawienia numer kolejny imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy nazwę (rodzaj) towaru lub usługi miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług cenę jednostkową towaru lub usługi kwotę należności ogółem. Przy sprzedaży nierejestrowej wystarczy, że podasz na rachunku lub fakturze swoje imię i nazwisko – nie musisz podawać numeru PESEL, czy adresu zamieszkania. Co powinna zawierać ewidencja sprzedaży Jeśli prowadzisz działalność nierejestrową, powinieneś prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży. Możesz to robić w formie papierowej lub elektronicznie, na przykład w arkuszu kalkulacyjnym Excel. Dokładna ewidencja pozwoli ci szybko ustalić, czy nie przekroczyłeś progu dochodów uprawniających do prowadzenia działalności nierejestrowej. W ewidencji zapisujesz sprzedaż za dany dzień, nie później niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. To oznacza, że po sprzedaniu towaru następnego dnia, nie możesz wpisywać sprzedaży z dnia poprzedniego. Przepisy nie regulują, jakie dokładnie elementy powinien zawierać uproszczona ewidencja sprzedaży. Zazwyczaj zawiera: liczbę porządkową datę sprzedaży wartość sprzedaży wartość sprzedaży narastająco. W ewidencji możesz dopisywać również inne informacje – numer dowodu sprzedaży albo informacje o rodzaju transakcji. Przykładowe zapisy: Lp. Data sprzedaży Kwota sprzedaży Kwota narastająco od początku roku 1. 300,00 300,00 2. 150,00 450,00 Ważne! Jeśli twoja ewidencja będzie prowadzona w sposób nierzetelny lub nie będzie prowadzona w ogóle, a na podstawie dokumentacji nie będzie możliwe ustalenie wartości sprzedaży, to organ podatkowy sam określi wartość sprzedaży opodatkowanej i ustali od niej kwotę podatku należnego. Jeżeli nie będzie można określić przedmiotu opodatkowania, to kwota podatku zostanie ustalona na 22%. Jak rozliczać się z urzędem skarbowym Jeżeli uzyskujesz przychody zarówno z działalności nierejestrowej jak i z umowy o pracę czy umów zlecenia lub o dzieło, przychody z działalności nierejestrowej rozliczasz w zeznaniu rocznym PIT-36. Jest tam dodatkowa rubryka „działalność nierejestrowana”, w której wykażesz przychody, koszty, dochód i należny z tego tytułu podatek. Pamiętaj! Kwotę przychodu w celu opodatkowania go podatkiem dochodowym obliczasz inaczej niż kwotę przychodu na potrzeby weryfikacji, czy mieścisz się w limicie określonym dla działalności nierejestrowej. Na potrzeby rozliczeń z urzędem skarbowym twoim przychodem z działalności nierejestrowej są pieniądze i wartości pieniężne otrzymane lub postawione do twojej dyspozycji w roku kalendarzowym oraz wartość otrzymanych świadczeń: w naturze i innych nieodpłatnych. Oznacza to, że twoim przychodem podatkowym z tej działalności są tylko przysporzenia faktycznie otrzymane lub postawione tobie do dyspozycji, czyli kwoty zapłacone przez klienta za towar lub usługę. W zeznaniu rocznym możesz odliczyć koszty, które poniosłeś w związku z wykonywaną działalnością, na przykład zakup surowców do produkcji wyrobów. Koszty te powinny być udokumentowane, dlatego przechowuj wszystkie dowody zakupów. Najlepiej, jeśli na tych dowodach będą podane twoje imię, nazwisko czy miejsce zamieszkania. Pamiętaj! Uzyskiwanie przychodów z działalności nierejestrowej nie wyłącza prawa do wspólnego rozliczenia małżonków. Nie musisz płacić zaliczek na podatek. Ważne! Możesz uzyskiwać przychody w formie działalności wykonywanej osobiście w takim samym zakresie jak przychody uzyskiwane w formie działalności nierejestrowej – przychody z działalności nierejestrowej są odrębnymi przychodami do przychodów z umów zlecenia lub o dzieło – nie łączy się ich ze sobą. Podatnicy, którzy prowadzą działalność w niewielkich rozmiarach, w tym działalność nierejestrową, bardzo często korzystają ze zwolnienia z VAT, ponieważ ich sprzedaż w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekracza kwoty 200 tysięcy zł. Pamiętaj! Zwolnienie dotyczy także podatników, którzy rozpoczynają działalność w trakcie roku podatkowego, jeżeli ich przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy kwoty 200 tysięcy zł., w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w danym roku. Te zwolnienie z VAT nie przysługuje jednak, jeśli: sprzedajesz: towary wymienione w załączniku nr 12 do ustawy o VAT (metale szlachetne i złom z nich, wyroby jubilerskie) towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem: energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i samochodów osobowych innych niż nowe, zaliczanych, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji w niektórych przypadkach: budynki, budowle lub ich części tereny budowlane nowe środki transportu przez Internet takie towary jak: preparaty kosmetyczne i toaletowe komputery, wyroby elektroniczne i optyczne urządzenia elektryczne i nieelektryczny sprzęt gospodarstwa domowego maszyny i urządzenia, gdzie indziej niesklasyfikowane hurtowo i detalicznie części do: pojazdów samochodowych motocykli świadczysz usługi: prawnicze w zakresie doradztwa (z wyjątkiem doradztwa rolniczego) jubilerskie ściągania długów, w tym factoringu nie posiadasz siedziby działalności gospodarczej w Polsce. Jeśli twoja działalność obejmuje takie towary lub usługi, musisz zarejestrować się jako czynny podatnik VAT niezależnie od wartości sprzedaży i stajesz się płatnikiem podatku VAT, z wszelkimi wynikającymi z tego konsekwencjami. Na przykład, masz obowiązek uzyskać numer NIP oraz prowadzić rejestr sprzedaży i zakupów. Działalność nierejestrowa, a kasa fiskalna Podatnicy, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 tysięcy zł, nie muszą ewidencjonować sprzedaży na kasie fiskalnej. Jeżeli zacząłeś taką działalność w trakcie poprzedniego roku, to twój obrót nie może przekroczyć 20 tysięcy zł w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym. Ta zasada dotyczy również działalności nierejestrowej. Kasa fiskalna będzie ci jednak potrzebna w przypadku sprzedaży towarów lub usług objętych obowiązkiem ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej. Są to, między innymi, gaz płynny, części do silników spalinowych, nadwozia do pojazdów silnikowych, sprzęt radiowy, telewizyjny i telekomunikacyjny, perfumy i wody toaletowe oraz usługi: przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami, naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, doradztwa podatkowego, świadczone przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, fryzjerskie, kosmetyczne i kosmetologiczne. Jeżeli sprzedajesz takie towary lub usługi, musisz ewidencjonować sprzedaż na kasie fiskalnej, niezależnie od wielkości obrotu. Inne rodzaje działalności, których nie trzeba rejestrować Poza działalnością nierejestrową, przepisy określają konkretne rodzaje działalności, których nie trzeba rejestrować w urzędzie. Dotyczy to: działalności agroturystycznej rolników produkcji wina przez rolników rolniczego handlu detalicznego. Agroturystyka Polega na wynajmowaniu przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Produkcja wina Rejestracji nie wymaga działalność obejmująca wyrób wina przez producentów będących rolnikami, którzy wyrabiają mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego. Oznacza to że rolnik produkujący mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego nie musi rejestrować działalności gospodarczej. Właściciel winnicy zamierzający prowadzić wyrób wina z przeznaczeniem do obrotu musi dokonać wpisu do ewidencji producentów. Sprzedaż z gospodarstwa rolnego (rolniczy handel detaliczny) Rejestracji nie podlega sprzedaż przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych (z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym) pod warunkiem, że: przetwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych i ich sprzedaż nie odbywa się przy zatrudnieniu osób na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze, z wyłączeniem uboju zwierząt rzeźnych i obróbki poubojowej tych zwierząt, w tym również rozbioru, podziału i klasyfikacji mięsa, przemiału zbóż, wytłoczenia oleju lub soku oraz sprzedaży podczas wystaw, festynów, targów i kiermaszy jest prowadzona ewidencja sprzedaży ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu, z wyłączeniem wody. Czym wyróżnia się działalność gospodarcza Jeśli zastanawiasz się, czy to, co robisz jest działalnością gospodarczą i czy powinieneś zgłaszać ją do urzędu, sprawdź, czy ma cechy działalności gospodarczej. Te cechy to: cel zarobkowy – jest nastawiona na zysk zorganizowanie – działalność ma zorganizowany charakter, jeśli na przykład wynajmujesz pomieszczenie do jej wykonywania, poszukujesz klientów, prowadzisz marketing ciągłość – oznacza podejmowanie czynności w sposób ciągły wykonywanie jej we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność za nią (czyli nie wykonujesz jej na zlecenie i pod kierownictwem zleceniodawcy) ponoszenie ryzyka gospodarczego związanego z działalnością. Ważne! W przepisach występuje kilka definicji działalności gospodarczej i przedsiębiorcy. Oznacza to, że nawet jeśli nie „podpadasz” pod definicję działalności albo przedsiębiorcy z jednej ustawy, to możesz podlegać przepisom innych ustaw (na przykład podatkowych albo ubezpieczeniowych). Przykładem może być definicja przedsiębiorcy w przepisach ubezpieczeniowych. Zgodnie z nimi, wspólnik spółki jawnej podlega takim samym zasadom ubezpieczenia jak „przedsiębiorca”, chociaż nie jest przedsiębiorcą w świetle innych przepisów (przedsiębiorcą jest sama spółka jawna, a nie jej wspólnicy). Rozstrzygnięcie, czy powinieneś rejestrować działalność i rozliczać się jako osoba prowadząca działalność jest szczególnie ważna w sprawach podatkowych. Nawet jeśli myślisz, że nie prowadzisz działalności gospodarczej, urząd skarbowy może mieć na ten temat inne zdanie. Jeśli masz wątpliwości, czy powinieneś rozliczać się jako osoba prowadząca działalność, skontaktuj się z urzędem skarbowym. Możesz złożyć wniosek o Indywidulaną interpretację podatkową Więcej szczegółów na temat działalności nierejestrowej znajdziesz w materiale Ministerstwa Rozwoju Działalność nierejestrowa w pigułce Działalność nierejestrowana to dla wielu osób, zwłaszcza nieletnich, jedyna możliwość na postawienie pierwszych kroków w biznesie. Prowadząc działalność nierejestrowaną, nie musisz załatwiać wielu formalności, lecz osiągany przychód nie może być zbyt wysoki. Marzysz o prowadzeniu drobnego biznesu? Sprawdź, co warto wiedzieć o działalności to jest działalność nierejestrowana?Działalność nierejestrowana – jak zacząć?Gdzie zgłosić działalność nierejestrowaną?Nierejestrowana działalność gospodarcza – jaki jest limit?Działalność nierejestrowana a ZUSDziałalność nierejestrowana – jaki PIT?Działalność nierejestrowana a praca na etacieDziałalność nierejestrowana a fakturaDziałalność nierejestrowana a kasa fiskalnaKiedy trzeba zarejestrować działalność gospodarczą?Założenie własnej działalności gospodarczej to duże wyzwanie, dlatego wciąż niewiele osób decyduje się na taki krok. Zniechęcać mogą wciąż zmieniające się przepisy, konieczność prowadzenia księgowości czy też duża liczba obowiązków, jakie spoczywają na przedsiębiorcy. Niektórych przed założeniem własnego biznesu powstrzymują jednak inne czynniki, np. niski wiek czy konieczność opłacania wysokich składek to jest działalność nierejestrowana?Działalność nierejestrowana to jedna z form działalności gospodarczej, która z domysłu będzie dostarczać przedsiębiorcy stosunkowo niskich przychodów. Właśnie dlatego nie wymaga rejestracji, a to oznacza, że podmiot nie będzie widnieć w rejestrze CEIDG. Na prowadzenie działalności gospodarczej nierejestrowanej decydują się przede wszystkim osoby realizujące drobne zlecenia. Wśród nich mogą znaleźć się nauczyciele, którzy udzielają korepetycji. Krawcowe, które w zaciszu swojego domu podejmują się drobnych przeróbek czy osoby, które pieczą ciasta na który chce rozpocząć działalność nierejestrowaną, musi prowadzić jedynie uproszczoną ewidencję sprzedaży, przestrzegać praw konsumentów oraz wystawiać faktury lub rachunki na żądanie kupujących. Co ciekawe, nie musi mieć ukończonych 18 lat, ponieważ prowadzenie działalności nierejestrowanej nie wymaga posiadania pełnej zdolności do czynności nierejestrowaną można prowadzić, jeśli w ostatnich 60 miesiącach nie wykonywało się zarejestrowanej działalności działalności gospodarczej może wydawać się mocno skomplikowane. Właśnie dlatego wielu przyszłych przedsiębiorców korzysta z pomocy banków, które w zamian za założenie rachunku firmowego, obiecują pomoc w załatwieniu wszystkich formalności. W przypadku działalności nierejestrowanej proces ten jest szybszy i łatwiejszy. Wystarczy, że zaczniesz działać. Twoim obowiązkiem będzie prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży, która zobrazuje sumę uzyskanego przychodu z każdego dnia. Czasami wymagane będzie również posiadanie numeru NIP, który otrzymasz w urzędzie skarbowym, po złożeniu formularzu Polecamy: jak założyć firmę przez internet?Gdzie zgłosić działalność nierejestrowaną?Prowadząc działalność nierejestrowaną, nie musisz zgłaszać jej do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, urzędu skarbowego czy do centralnej ewidencji przedsiębiorców. Do czasu, gdy Twoje przychody z działalności nie przekroczą określonego limitu (1505 zł miesięcznie). To oczywiście wcale nie oznacza, że jesteś zwolniony z konieczności opłacania podatku dochodowego. Jeżeli uzyskujesz przychody zarówno z działalności nierejestrowej, jak i z innego źródła (np. umowy o pracę, zlecenia czy o dzieło), to musisz rozliczyć je w zeznaniu rocznym co w przypadku przekroczenia limitu obrotu? W takiej sytuacji Twoja aktywność zostanie potraktowana jak zwykła działalność gospodarcza, a to oznacza, że masz 7 dni na zarejestrowanie jej w działalność gospodarcza – jaki jest limit?Zgodnie z prawem, możesz prowadzić działalność nierejestrową pod warunkiem, że przychody z działalności nie przekroczą 1505 zł w żadnym miesiącu 2022 roku, czyli 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia. Po przekroczeniu limitu działalność nierejestrowana musi zostać zgłoszona jako klasyczna działalność upewnić się, że kwota miesięcznego przychodu mieści się w określonym limicie, powinieneś wziąć pod uwagę otrzymane oraz należne kwoty ze sprzedaży towarów bądź usług. Do przychodu nie zalicza się jednak towarów, które zostały zwrócone oraz udzielonych obniżek np. za uregulowanie płatności przed nierejestrowana a ZUSProwadząc działalność nierejestrowaną, nie podlegasz obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu, a to oznacza, że jesteś zwolniony z opłacania składek ZUS. To realna oszczędność dla drobnego nierejestrowana – jaki PIT?Chociaż wspominaliśmy o tym, że prowadząc działalność nierejestrowaną, jesteś zwolniony z wielu obowiązków, to jednak istnieje jeden, który musisz sumiennie wypełniać. Chodzi o rozliczenie przychodów z działalności nierejestrowanej w zeznaniu rocznym PIT 36 według skali podatkowej 17 lub 32%. Rubrykę, w której rozlicza się przychody, znajdziesz w wierszu 9 w rubryce „z innych źródeł”.Działalność nierejestrowana a praca na etacieZgodnie z przepisami, praca na etacie, czyli ta wykonywana na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze godzin, nie jest przeszkodą do prowadzenia działalności nierejestrowanej. Co więcej, przedsiębiorcą może zostać również osoba, która pracuje na umowę o dzieło czy umowę działalności nierejestrowanej może jednak pozbawić statusu bezrobotnego osobę, która do tej pory z niego korzystała. Chcąc nadal zachować ten status, nie możesz prowadzić działalności nierejestrowanej na podstawie umowy cywilnoprawnej lub umowy o pomoc przy nierejestrowana a fakturaKażdy przedsiębiorca, nawet ten, który prowadzi działalność nierejestrowaną, jest zobowiązany do wystawienia klientowi rachunku, gdy ten o to poprosi. Taki dokument musi zawierać:nazwę usługi,kwotę do zapłaty,dane sprzedawcy oraz nabywcy,datę wystawienia rachunku,numer działalność gospodarczą, która nie jest zarejestrowana, jesteś jednak zwolniony z obowiązku wystawiania faktur, chyba że klient wyraźnie tego zażąda. W takiej sytuacji Twoja faktura powinna zawierać:datę wystawienia dokumentu,numer kolejny,nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług,nazwę towaru lub usługi,miarę i ilość dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,cenę jednostkową towaru lub usługi,kwotę należności fakturę lub rachunek przy działalności nierejestrowanej, nie musisz podawać swojego numeru PESEL czy miejsca zamieszkania. Wystarczy, że wpiszesz imię i nierejestrowana a kasa fiskalnaObowiązek posiadania kasy fiskalnej dotyczy zarówno osób prowadzących działalność rejestrowaną, jak i tradycyjną działalność gospodarczą, pod warunkiem że sprzedają towary lub usługi objęte obowiązkiem ewidencjonowania sprzedaży na kasie jednak profil Twojej działalności jest nieco inny, o obowiązku posiadania kasy decyduje wartość osiągniętego obrotu. Jeśli obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 tys. zł, nie musisz ewidencjonować sprzedaży na kasie trzeba zarejestrować działalność gospodarczą?Zgodnie z prawem, jeśli przekroczysz miesięczny limit przychodów (czyli próg 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia), Twój biznes zostanie uznany za działalność gospodarczą, którą musisz zgłosić. Jak już wspominaliśmy – rejestracji firmy w CEIDG powinieneś dokonać w ciągu 7 dni od momentu przekroczenia limitu. Jako początkujący przedsiębiorca możesz jednak liczyć na wiele przywilejów w tym na zwolnienie z obowiązkowych składek na ubezpieczenie musiał też pamiętać o nowych obowiązkach, w tym o założeniu konta firmowego. Taki rachunek jest niezbędny, jeśli chcesz znaleźć się na tzw. białej liście podatników VAT. Na szczęście samodzielne znalezienie odpowiedniej oferty na rachunek firmowy nie jest trudne. Możesz też skorzystać z naszych rankingów, które na bieżąco aktualizujemy. Jako przedsiębiorca, masz pełne prawo zaciągać kredyty na rozwój działalności. Niektóre z nich udzielane są już od pierwszego dnia prowadzenia działalności. Możesz skorzystać też z ofert leasingów. Ideą wprowadzenia do polskiego systemu prawa działalności nierejestrowanej było maksymalne ułatwienie prowadzenia przedsiębiorstwa o niewielkim rozmiarze. Faktycznie podmiot prowadzący działalność nierejestrowaną może liczyć na wiele uproszczeń, a także zwolnień z kilku obowiązków. W niniejszym artykule zastanowimy się, czy kasa fiskalna w działalności nierejestrowanej jest obowiązkowa. Działalność nierejestrowana Na wstępie warto w sposób ogólny przypomnieć, czym właściwie jest działalność nierejestrowana. Zgodnie z art. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% (aktualnie 1300 zł) kwoty minimalnego wynagrodzenia i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Jeżeli powyższe warunki są spełnione, to mamy do czynienia z działalnością nierejestrowaną. Plusem tej formy jest brak konieczności składania wniosku o wpis do CEIDG. Ponadto w przypadku tego typu działalności nie ma obowiązku opłacania składek ZUS. Kolejne zalety możemy zaobserwować na gruncie podatku dochodowego. Otóż przychody uzyskiwane z działalności nierejestrowanej nie są kwalifikowane jako zyski z działalności gospodarczej, lecz jako przychody z innych źródeł (o czym stanowi art. 20 ust. 1ba ustawy PIT). W konsekwencji nie ma obowiązku wpłacania miesięcznych zaliczek na podatek czy też prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Podatnik rozlicza działalność nierejestrowaną jednorazowo, po zakończeniu roku podatkowego, w zeznaniu PIT-36. Prowadzenie działalności nierejestrowanej odbywa się na szczególnych zasadach, co sprawia, że podatnik może uniknąć wielu uciążliwych obowiązków związanych z rozliczaniem podatku, dokumentowaniem przychodów oraz kosztów czy terminowym opłacaniem składek ZUS. Działalność nierejestrowana na gruncie podatku VAT Tematyka związana z kasą fiskalną łączy się z podatkiem od towarów i usług, dlatego też trzeba zastanowić się, w jaki sposób działalność nierejestrowana jest traktowana na gruncie VAT. Wskazać należy, że ustawa VAT, inaczej niż ustawa PIT, nie zawiera żadnych szczególnych przepisów co do sposobu opodatkowania sprzedaży dokonywanej w ramach działalności nierejestrowanej. Niezmiennie obowiązuje art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, który podaje, że podatnikiem jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast definicję działalności gospodarczej odnajdziemy w art. 15 ust. 2 ustawy. Możemy tam przeczytać, że obejmuje ona wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W rezultacie ustawa o VAT wprowadza własną definicję działalności gospodarczej. W jej kontekście osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrowaną jest podatnikiem podatku VAT, ponieważ wykonuje czynności w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Naturalnie w praktyce, ze względu na niską wartość sprzedaży, osoba ta może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ustawy o VAT. Nie zmienia to jednak faktu, że do działalności nierejestrowanej stosujemy odpowiednie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, w tym także te dotyczące kas fiskalnych. Działalność nierejestrowana podlega pod przepisy ustawy VAT. Oznacza to, że odnoszą się do niej wszystkie reguły oraz zasady określone w tej ustawie. Kasa fiskalna w działalności nierejestrowanej – czy jest konieczna? Jak już wskazaliśmy, do działalności nierejestrowanej odnoszą się wszystkie regulacje ustawy VAT. Powoduje to, że również przepisy stanowiące o obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przy pomocy kasy fiskalnej znajdą w tej sytuacji zastosowanie (art. 111 ust. 1 ustawy o VAT). W celu prawidłowego prowadzenia ewidencji na kasie fiskalnej oraz wydawania paragonów podatnik musi posiadać NIP. W konsekwencji, choć osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie prowadzi działalności gospodarczej w myśl ustawy Prawo przedsiębiorców, to jednak ma obowiązek posługiwania się NIP-em. Potwierdza to interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 września 2018 r., nr „Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, że Wnioskodawca świadcząc usługi kosmetyczne i kosmetologiczne na rzecz osób fizycznych w ramach działalności nierejestrowanej (spełniając warunki określone w ustawie – Prawo przedsiębiorców) prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca jest podatnikiem w rozumieniu tej ustawy. W konsekwencji w związku z tym, iż świadcząc usługi kosmetyczne i kosmetologiczne w ramach działalności nierejestrowanej Wnioskodawca będzie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku VAT podatnikiem Wnioskodawca będzie zobowiązany wystąpić o nadanie numeru identyfikacji podatkowej – NIP”. Wniosek o nadanie numeru identyfikacji podatkowej należy złożyć na druku NIP-7 (zaznaczając w nim w części pkt 2: osoba podlegająca zarejestrowaniu jako podatnik podatku od towarów i usług lub będąca zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług). Zasadniczo na osobie prowadzącej działalność nierejestrowaną ciąży obowiązek posługiwania się kasą fiskalną. Wiąże się to również z koniecznością wystąpienia z wnioskiem NIP-7 o nadanie numeru identyfikacji podatkowej. Trzeba także podkreślić, że tak samo jak ustawa VAT, również rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących ma odpowiednie zastosowanie do działalności nierejestrowanej. Powoduje to, że w pewnych okolicznościach i na warunkach przewidzianych w tym rozporządzeniu osoba prowadząca taką działalność może być zwolniona z obowiązku prowadzenia kasy fiskalnej. Należy także pamiętać, że istnieją pewne kategorie dostawy towarów oraz świadczenia usług, które nie korzystają ze zwolnienia. Przykład 1. Osoba fizyczna postanowiła prowadzić działalność nierejestrowaną w zakresie usług fryzjerskich. Z uwagi na niewielką wartość sprzedaży w ciągu roku korzysta z podmiotowego zwolnienia od podatku VAT określonego w art. 113 ustawy. Jednak zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 2 lit. j rozporządzenia zwolnienie z obowiązku posiadania kasy fiskalnej nie ma zastosowania do świadczenia usług fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych. W rezultacie, choć działalność nierejestrowana jest zwolniona z VAT, to jednak należy posiadać kasę fiskalną oraz wydawać paragony. Co do zasady prowadzenie sprzedaży w ramach działalności nierejestrowanej oznacza konieczność posiadania kasy fiskalnej. Niewykluczone jednak, że w konkretnym przypadku podatnik może skorzystać ze zwolnienia od tego obowiązku, jeżeli spełni warunki określone w rozporządzeniu MF. Podsumowanie Podsumowując niniejszy artykuł, przede wszystkim wskazać należy, że choć wykonywanie działalności nierejestrowanej łączy się z wieloma uproszczeniami, to jednak nie jest to reguła bezwzględnie obowiązująca. Jak bowiem widać, kasa fiskalna w działalności nierejestrowanej może być obowiązkowa. Każdy przypadek należy rozpatrywać w sposób indywidualny i możliwe, że u danego podatnika zastosowanie znajdzie odpowiednie zwolnienie w tym zakresie. Źródło: